تدوین: محسن محرابی (کارشناس ارشد تاریخ)
عالِم فاضل، محقّق جلیل، و جامع علوم معقول و منقول، «شیخ میرزا محمّدحسن داورپناه خوانساری» معروف به «قاضى عسکر»، در سال 1297 ه.ق/ 1257 ه.ش (یا به قولی دیگر، حدود سال 1300 ه.ق) در خوانسار و در خاندانى اهل علم و ادب دیده به جهان گشود. پدرش «حاج شیخ میرزا حسین» فرزند «آخوند ملاّ حسن بن آخوند ملاّ حسین» از علما و فضلا و ادباى زمان خود در خوانسار بود. «میرزاحسین» در «مدرسۀ مریم بیگم» خوانسار تدریس میکرد و عدّۀ زیادى از علماى خوانسار در ادبیّات از درس او بهره میبردند. میرزا حسین در سال 1308 ه.ش وفات یافت و در مقابر پاقلعۀ خوانسار (قبرستان غربی) مدفون شد. همسر او (والدۀ میرزا محمّدحسن) هم از سادات مکرّمه و دختر «آسیّدمحمود میراشرف» است که قبرش کنار آرامگاه مرحوم «آقامیرزا محمود ابن الرضا» واقع است.
«میرزامحمّدحسن داورپناه خوانساری». منبع: درگاه الکترونیکیِ مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد:
http://takhtefoulad.ir/TakhteFoolad/Pages/Mashahir.aspx?ItemId=1543
شیخ محمّدحسن داورپناه ابتدا در زادگاه خود، خوانسار، و سپس در اصفهان به تحصیل علوم مقدّماتی و دینی پرداخت. برخى از اساتید او در اصفهان عبارتند از: «آخوند ملاّ محمّد کاشانى»، «آخوند ملاّ عبدالکریم گزى»، و «سیّدمحمّدباقر دُرچه اى». او همچنین از شاگردان خاصّ «شیخ محمدحسن اصطهباناتی شیرازى» نیز به شمار میرفت. استاد «جلال الدّین همایى» در اینباره مینویسد: «قاضى عسکر از شاگردان خاصّ شیخ حسن شیرازى، تلمیذ مورد توجّه آخوند ملاّ محمّد کاشانى بود که کار ریاضتش به جنون کشید و من شیخ حسن را در حال جنون زیارت کردم، حالى داشت».
