خانه سلطانیها در حقیقیت منزل مسکونی آقا شیخ ملا محمد اسماعیل سلطانی فرزند حاج علی اکبر از علماء و فضلاء خوانسار است که امور زندگانی ایشان به زراعت و فلاحت اداره می گردید . تحصیلات عمده ایشان در اصفهان بود و از آیت اله حاج شیخ عبدالکریم حائری و سید ابوالحسن اصفهانی دارای اجازه بوده است.
بسیار مقید به شعائراسلامی به ویژه اقامه عزای
حسینی بوده است. پس از مراجعه از اصفهان به خوانسار در محل زندگی خویش محله بابا
سلطان بنیاد منزل مسکونی عظیمی را نهاد و به برقراری و اقامه عزای حسینی اهتمام
ورزید به ویژه در ماه های محرم و صفر روضه خوانی و عزاداری در این منزل از زمان
تاسیس تاکنون ادامه دارد. مرحوم ملامحمد اسماعیل در محرم 1362ق مطابق با 1322 ش در
بابا سلطان درگذشت. و در قبرستان عمومی آن دفن گردید. در سالهای اخیر بر اثر گسترش
خیابان و تخریب بخشی از قبرستان عمومی بابا سلطان مدفن ایشان مجاور مقبره پیر جلال
الدین سلطان در وسط بلوار واقع گردیده است.
ملامحمداسماعیل سلطانی
منزل مسکونی ملا اسماعیل و سپس فرزند روحانی ایشان شیخ حیدر سلطانی که در سال 1314شمسی بنیاد نهاده شده از جمله آثار تاریخی خوانسار است که در زمینی حدود 1000متر مربع بنا نهاده شده و از سال 1317شمسی در تمام روزهای محرم و 10 روز اول صفر مراسم روضه خوانی و برگزاری عزاداری امام حسین تاکنون به ویژه در شب تاسوعای حسینی که کلیه عزاداران محله بابا سلطان و مناطق اطراف آن را اطعام می نمایند. آقا شیخ حیدر سلطانی فرزند محمد اسماعیل از شاگردان آقا شیخ علی اصغر کرمانی و آقا نجفی و آقا نورالدین خوانساری بوده و با شیخ علی اکبر رفیق مباحی بوده است. وی در 8/2/1368 در خوانسار وفات یافته ودر مجاور قبر پدر مدفون گردید.
منبع:
تاریخ عزاداری های سنتی خوانسار ، جلد اول، حمید رضا میرمحمدی، انتشارات فرهنگ و اندیشه جاوید ،چاپ اول 1397 محرم الحرا م (1440 ق)، ص 200 .
