مختصری در باب احمد سهیلی خوانساری

تهیه و تنظیم: محسن محرابی

مرحوم احمد سهیلی خوانساری فرزند «میرزا غلامرضا خان» و زادۀ سال ۱۲۹۱ش در تهران بود. جدّش «میرزا محمد» یا به قولی دیگر «میرزا محمود کتابفروش خوانساری»* از شعرای معروف خوانسار در عهد قاجار و از آزادیخواهان بنام مشروطه به شمار میرفت که در بازار بین الحرمین تهران، مقابل منزل ملک‌التجار، به کار کتاب‌فروشی و چاپ کتب فارسی و عربی اشتغال داشت. این میرزا محمود در دورۀ اول مجلس شورای ملی نمایندۀ منتخب صنف کتابفروشها در مجلس نیز بود و حتی اولین دسته از محصلین خوانساری هم که برای کسب علوم جدیده به تهران می آمدند، تحت سرپرستی او به تحصیل میپرداختند.

مرحوم احمد سهیلی خوانساری در هنر و ادب تبحر کامل داشت و تذهیب و نقاشی و خوشنویسی و کتاب شناسی و شاعری و نویسندگی و حتی عتیقه شناسی و غیره را به خوبی میدانست. وی از آغاز جوانی در سلک ادبا و شعرای زمان درآمده و از اعضای فعال انجمن‌های ادبیِ «حکیم نظامی»، «ایران» و «فرهنگستان» شده بود و به مدّت چهار دهه نیز سمت سرپرستی یا مدیریّت «کتابخانۀ ملی ملک» را بر عهده داشت. اشعار او به طور پراکنده در نشریّات مختلف منتشر می‌شد ولی تا اواخر عمرش به صورت دیوان منتشر نشده بودند تا آنکه به سال ۱۳۶۷ گزیده‌ای از شعرهای او با عنوان «افسانۀ عمر» توسط «عبدالله فرادی» خوشنویسیِ بازنویسی و منتشر شد.

مرحوم سهیلی گویا بعد از انقلاب مدّتی را در فرانسه اقامت گزید اما در اواخر عمر به ایران بازگشت و سرانجام در سال 1373 بر اثر کهولت سن و بیماری در تهران درگذشت. روحش شاد و یادش گرامی باد.

 

پینوشت:

* در کتاب «تذکرۀ شعرای خوانسار» نوشتۀ یوسف بخشی، نام نیای احمد سهیلی خوانساری، «آقا محمد» (بخشی، 1336: 119)، و در کتاب «دورنمای خوانسار» تألیف مرحوم فضل الله زهرائی نیز «میرزا محمود کتابفروش» درج شده است (نک: زهرائی، 1341: 85. نیز: بهنود، 1373: 236).

 

 

منابع:

بخشی، یوسف؛ تذکرۀ شعرای خوانسار، تهران: مؤسّسۀ مطبوعاتی میرپور، 1336، ص119.

بهنود، مسعود؛ خواجۀ خط و ادب از دست شد، تهران: ماهنامۀ کلک، ش53، مرداد ۱۳۷۳، صص235-239.

زهرائی، فضل الله؛ دورنمای خوانسار، با مقدمۀ حسین واعظ زاده، تهران: نشر مؤلف، چاپ رنگین، 1341، ص85 و 102.

نفیسی، سعید؛ به روایت سعید نفیسی، تهران: مرکز، ۱۳۸۱، ص559.