به مناسبت روز پزشک: حکایتی جالب از درمان میرزا ابوالقاسم«حکیم باشی»

میرزا ابوالقاسم بن باقر بن الآقا حسین بن الطبیب معروف به «حکیم باشی» از طبیبان مشهور دیار خوانسار و حتی مناطق دیگر چون اصفهان بود. در خوانسار و اصفهان نزد بزرگان به دانش اندوزی پرداخت. وی در سال 1321 هجری قمری فوت کرد. مدفن وی در قبرستان شرقی است. صدر المشایخ (اختر) ماده تاریخ وفات او را این چنین به شعر آورده است:

چون از این دار فنا رفت سوی بزم جنان                          عیسی عصر و مسیحای زمان قطب جهان

بهر تاریخ وفاتش رقم زد اختر                                       رفت  عیسی نفسی یا ملکی سوی جنان

از طبابت و معالجات وی در امراض سخت حکایتهای بسیاری نقل شده است. از جمله آیت الله العظمی حاج سید احمد خوانساری در تبیین یکی از موارد فقهی در جلسه درس خود از او  حکایتی جالب نقل کرده است، وی چنین می­گوید:

«یکی از منسوبین علامه حجه الاسلام سید محمد باقر شفتی در اصفهان(ظاهراً دختر ایشان) دچار مریضی سختی شد. طبیبان اصفهان از معالجه او عاجز ماندند، علامه شفتی دستور داد آقا میرزا ابوالقاسم حکیم باشی را از خوانسار برای معالجه احضار کنند. حکیم باشی در خانه علامه حضور یافت و درمحضر اطبا اصفهان، تنها راه درمان را در فَصَد (در طب قدیم گاهی به منظور کم کردن زیادی خون و گاه برای انحراف خون از عضو آسیب دیده فصد صورت می‌گرفت. مثلا فردی که دچار التهاب و پرخونی ناشی از التهاب در عضوی می‌شد برای تقلیل درد و التهاب و پرخونی، فصد را در نزدیک‌ترین رگ محل درد انجام می‌داد و مقداری خون می‌گرفت، اما اگر منظور پیشگیری از درد باشد دورترین رگ را برای فصد انتخاب می‌کنند) دانست.

همه اطبا حاضردر مجلس با عمل فصد مخالفت کردند اما حکیم باشی بر نظر خود پافشاری کرد و گفت تنها راه علاج او زدن رگ است  واگرنه خواهد مرد. پافشاری حکیم باشی مؤثر واقع شد. اطباء راضی به این امر نشدند و خانه علامه را ترک کردند و تنها تعدادی از نزدیکان بیمار نزد او باقی ماندند. حکیم باشی عمل فصد را انجام داد و خون بیمار از بدنش خارج شد و  به زیر فرشی که در اتاق پهن بود رفت. مدتی بعد حال بیمار بهبود یافت.

روز بعد  طبیبان برای مشاوره مجدد و درمان مریضی در خانه علامه شفتی جمع شدند. با کمال تعجب مریض را سالم یافتند و گمان کردند که صحت و سلامتی او نتیجه معالجات آنهاست. پس به حکیم باشی اعتراض کردند و گفتند به تو نگفتیم  فَصد ورگ زدن جایز نیست؟ حکیم باشی فرش را از روی زمین کنار زد و اطبا خون را دیدند و گفتار حکیم باشی به عمل ثابت شد.